Historia duszpasterstwa polskiego w Düsseldorfie i Polskiej Misji Katolickiej Düsseldorf
Polskojęzyczne duszpasterstwo w Düsseldorfie posiada długoletnią tradycję, jak zresztą większość dużych miast w Nadrenii – Północnej Westfalii. Po II wojnie światowej wielka rzesza Polaków, która po wojnie pozostała w Niemczech, a byli to najczęściej robotnicy przymusowi oraz więźniowie obozów koncentracyjnych, potrzebowała i oczekiwała opieki duszpasterskiej, duchowego i moralnego wsparcia ze strony polskich duchownych.
Władze miasta Düsseldorf z myślą o ludziach z polskim rodowodem zleciły wybudować osiedle mieszkaniowe w dzielnicy Wersten przy Pattscheiderstraße. Nowo wybudowane domy zamieszkali Polacy, którzy zdecydowali się na pozostanie w Düsseldorfie. Od tej pory, aż do dnia dzisiejszego ta dzielnica ze swymi kościołami St. Maria Rosenkranz, St. Maria in den Benden oraz Franz von Salez stanowi niejako „centrum“ polskiego życia religijnego i duszpasterskiego w Düsseldorfie.
U początków polskiego duszpasterstwa w Düsseldorfie pojawiają się następujący kapłani: ks. Zbigniew Spachacz (diec. Poznańska), który 1.09.1945 roku objął duszpasterstwo Polskiego Ośrodka Cywilnego Düsseldorf – Flughafen, a w dzielnicy Eller posługiwał Polakom ks. Marian Peik, (również kapłan z diec. poznańskiej). Ksiądz Peik pracował tam do 1946 roku. Od 1945 roku duszpasterstwo w mieście obejmują księża z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej. W latach 1945 – 49 pracował na tym terenie ks. Wiktor Mrozowski. Düsseldorf był jednym z licznych ośrodków duszpasterskich, które obsługiwał ks. Wiktor. Na jego miejsce przybył ks. Jan Kubica, były więzień obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu i Dachau. Swoją posługę duszpasterską wśród Polaków pełnił do 1959 roku. W tym samym roku przybył ks. Walenty Śliwa, który pracował w Düsseldorfie nieprzerwanie przez 27 lat, od czerwca 1959 roku, aż do sierpnia 1986r. Posługę ks. Śliwy wspierał swoją pomocą ks. Miguła, jak i Siostry Sercanki, które przez 20 lat, od 1959 do 1979r, służyły miejscowej Polonii. Dnia 1 sierpnia 1977r. dekretem kardynała Josefa Höffnera, arcybiskupa Kolonii została w Düsseldorfie ustanowiona Missio cum cura animarum, pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polonii Zagranicznej.
Nowo ustanowiona Polska Misja Katolicka w Düsseldorfie objęła swoim zasięgiem dekanaty miejskie: Neuss, Remscheid, Solingen i Wuppertal oraz dekanaty Dormagen, Grevenbroich, Hilden, Langenfeld, Mettmann i Ratingen. W maju 1986 r. ks. Walenty Śliwa z powodu zaawansowanego wieku i choroby odchodzi na zasłużony odpoczynek a nowym proboszczem samodzielnej Misji zostaje zamianowany ks. Władysław Hoffmann, który w maju 1987 r. wraz z wikariuszem, ks. Janem Rusinem, przejmuje plebanię przy kościele St. Maria in den Benden. Do dyspozycji misji zostają przekazane salka katechetyczna oraz biuro parafialne. Msze św. oraz wszelkie nabożeństwa są odprawiane nadal w kościele St. Maria Rosenkranz. W 1990 roku na miejsce ks. Jana Rusina przychodzi ks. Bronisław Marecik który pozostaje w misji do 1992 roku. W styczniu 1991 roku ks. Jan Rusin powraca do Düsseldorfu, jako nowy proboszcz misji. Ksiądz Hoffmann odchodzi do pracy w zarządzie prowincji Towarzystwa Chrystusowego. Księdza Jana Rusina wspomagają w pracy duszpasterskiej księża wikariusze: od października 1992 r. do września 1993 r. ks. Teodor Puszcz, od października 1993 r. do października 1997 r. ks. Mariusz Wołodźko. W październiku 1997 roku proboszczem zostaje zamianowany ks. Leszek Wedziuk a wikariuszem ks. Sławomir Nadobny. W sierpniu 2002 roku Misja w Düsseldorfie obchodzi Jubileusz 25-lecia. Uroczystość obchodów Jubileuszu uświetnili swoją obecnością: ks. Arcybiskup Szczepan Wesoły oraz Generał Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej ks. Tadeusz Winnicki. Dnia 1 lutego 2003 roku kolejnym proboszczem PMK Düsseldorf zostaje ks. Janusz Kusek, wieloletni proboszcz PMK Mönchengladbach, natomiast od 1 stycznia 2004 roku funkcję wikariusza pełni ks. Marian Gerus. We wrześniu 2006 roku pracę w misji rozpoczęła siostra Kinga Kasperek MChR, która zajmuje się katechezą najmłodszych dzieci jak i pracami w biurze parafialnym.
9 września 2012 roku świętowaliśmy 35-lecie istnienia naszej Misji. Uroczystej Mszy św. przewodniczył ksiądz Stanisław Budyń-Rektor PMK w Niemczech. W lipcu 2013 roku nastąpiły zmiany personalne w Misji. Długoletni wikariusz, ks. Marian Gerus, wolą przełożonych został przeniesiony do PMK Köln a na jego miejsce przybył z Polski ksiądz Łukasz Kuczyński. Kolejne zmiany personalne nastąpiły w roku 2014. Dotychczasowy proboszcz Misji ks. Janusz Kusek objął z dniem 1 lutego obowiązki proboszcza w PMK Köln, a tego samego dnia kierownictwo misji w Düsseldorfie objął ks. Jerzy Grynia, dotychczasowy proboszcz w PMK Leverkusen.
Działalność Polskiej Misji Katolickiej w Düsseldorf
Duszpasterze PMK obejmują swoją posługą miasto Düsseldorf oraz sąsiednie dekanaty. Msze święte w języku polskim sprawowane są obecnie w trzech kościołach w Dusseldorfie: St. Maria in den Benden – główny kościół misji - w niedziele i święta, czwartki i piątki, St. Franz von Sales - w soboty oraz liturgia Wielkiego Tygodnia i w St. Joseph w niedziele i święta oraz wtorki i pierwsze piątki miesiąca. Oprócz wyżej wymienionych ośrodków duszpasterskich, msze święte są odprawiane w Neuss St.Pius X w niedziele i święta oraz w środy. W latach poprzednich regularnie odprawiano msze święte niedzielne w Grevenbroich - St.Cyriakus Kirche oraz w soboty o godz. 21:00 w Nievenheim - St. Pankratius dla polskich robotników sezonowych. We wszystkich mszach świętych uczestniczy około 2000 wiernych. Od początku istnienia misji prowadzona jest katecheza dla dzieci i młodzieży. Możliwość korzystania z katechezy maja wszystkie grupy trzy razy w tygodniu: w czwartki, piątki i soboty. Obecnie w każdą drugą niedzielę miesiąca w kościele St. Marian den Benden odprawiana jest msza św. z aktywnym udziałem dzieci. Co dwa lata odbywają się przygotowania do sakramentu bierzmowania, a dwa razy w roku organizowane są nauki przedślubne dla kandydatów do małżeństwa, prowadzone przez księdza oraz osobę z poradnictwa rodzinnego.
Mimo trudnych warunków lokalowych, przy misji działają różne grupy. Do ważniejszych grup działających obecnie w ramach misji należą: ruch „Spotkania Małżeńskie” (jedyny w Niemczech) współpracujący z ośrodkiem wrocławskim, grupa modlitewna „Confido” (kult Bożego Miłosierdzia), grupa młodzieżowa, (która aktywnie włączyła się w przygotowanie katechez w naszym kościele z okazji Światowych Dni Młodzieży w Kolonii), Roże Różańcowe (6 Róż), Służba Liturgiczna (ok. 50 osób), chór parafialny, zespół muzyczny „Jedność” oraz Diakonia Muzyczna. W pomieszczeniach misji spotykają się raz w tygodniu Anonimowi Alkoholicy oraz członkowie grupy Al – Anon skupiającą przyjaciół i krewnych alkoholików. Do dyspozycji parafian jest też licząca ponad 2 tys. pozycji biblioteka. Misja wydaje regularnie biuletyn „Barwy Misji”, od 2008 roku w wersji kolorowej. W 2009 roku powstała nowa strona internetowa misji pod nowym adresem internetowym: www.pmkduesseldorf.de.
Misja wyróżnia się dobrą pracą z dziećmi i młodzieżą, której efekty widać w licznym udziale młodych ludzi w przedsięwzięciach organizowanych w ramach misji. W corocznej pieszej pielgrzymce do Sanktuarium Matki Bożej – Królowej Pokoju w Neviges 50 procent uczestników to dzieci i młodzież (w ostatnim roku w pielgrzymce uczestniczyło ponad trzysta osób). Nasza młodzież spotyka się regularnie na spotkaniach w każdy piątek, uczestniczy w spotkaniach na Polach Lednickich, bierze udział w Światowych Dniach Młodzieży (Kolonia, Madryt, Kraków). Młodzież męska misji brała udział w rekolekcjach powołaniowych organizowanych przez Prowincjalat Księży Chrystusowców w Niemczech.
W roku 2005 z inicjatywy Rektora Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech, księdza prałata Stanisława Budynia zorganizowano w ośrodku Concordia pierwsze szkolenie dla nadzwyczajnych szafarzy Eucharystii. Z naszego ośrodka wzięło w nim udział trzech kandydatów. 17.01.2006 roku Arcybiskup Koloński, Joachim Kardynał Meisner zamianował w naszej misji trzech nadzwyczajnych szafarzy Eucharystii. Nasi szafarze biorą regularnie udział w corocznych warsztatach rekolekcyjnych organizowanych dla nich w ośrodku Concordia.
Każdego roku, w uroczystość Bożego Ciała wraz z miejscową wspólnotą parafialną bierzemy udział we wspólnej mszy świętej, a następnie w procesji wyruszamy na ulice dzielnicy Düsseldorf – Wersten. W procesji tej znaczący udział mają wierni naszej misji. W roku 2008, w uroczystość Wszystkich Świętych naszą procesję po cmentarzu w D-Eller swoją obecnością zaszczycił ks. biskup Heiner Koch z Kolonii, wikariusz generalny do spraw katolików obcojęzycznych w Arcybiskupstwie Köln. Wraz z księdzem biskupem wspólnie modliliśmy się za zmarłych. W roku 2010 ks. biskup Koch wizytował naszą misję w dniach od 30-31.10. Ksiądz Biskup uczestniczył w katechezie dla dzieci przedszkolnych oraz przygotowujących się do I Komunii świętej. Zapoznał się z programem katechez jak i z problemami lokalowymi nauczania religii w naszej misji. Następnego dnia biskup Koch uczestniczył we mszy św. na Rath w kościele św. Józefa a o godz. 11:15 w kościele St. Maria in den Benden. Podczas mszy świętej udzielił 80 parafianom naszej misji sakramentu bierzmowania. Biskup Koch spotkał się również z radą parafialną misji. Podczas spotkania pytał o działalność misji, interesował się jej problemami i planami na przyszłość.
Ważne wydarzenia w życiu misji: pierwsza piesza pielgrzymka do Neviges – 10.06.1987; powołanie Rady Parafialnej - w czerwcu 1994; powstanie Grupy Miłosierdzia Bożego – 16.11.1994; peregrynacja Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej – 29.10 - 4.11.1995; pierwszy udział w Jasnogórskiej Nocy Czuwania w intencji polskich emigrantów i ich duszpasterzy w Częstochowie – od 14.11.1998; Poświęcenie sztandaru misji – 02.05.1998; peregrynacja Obrazu Jezusa Miłosiernego po rodzinach – 30.04.2000; Jubileusz 25-lecia Misji 01.08.2002; poświęcenie Kopii Jasnogórskiego Obrazu - 26.10.2003; ŚDM w Kolonii – katechezy dla Polaków w naszej misji - 2005; inicjacja ruchu „Spotkania Małżeńskie” – 2010. Jubileusz 35-lecia Misji - 09.09.2012, Katecheza dla dorosłych w każdy pierwszy czwartek miesiąca - od września 2013 roku. W dniach od 12-19.09.2014 nawiedził naszą Misję obraz Jezusa Miłosiernego w ramach peregrynacji po Polskich Misjach Katolickich w Niemczech. Towarzyszyły mu relikwie Sekretarki Bożego Miłosierdzia św. Siostry Faustyny Kowalskiej oraz Apostołów Miłosierdzia: św. Jana Pawła II oraz bł. księdza Michała Sopoćko. Od 16.09.2014 wprowadzono dodatkowe msze św. w tygodniu: w środę w Neuss o godz. 18.00 w kościele St. Pius X a w czwartki i piątki w kościele St. Maria in den Benden o godz. 18:30 w Düsseldorf – Wersten. W każdy pierwszy czwartek miesiąca wierni Misji trwają w domach na całodobowym czuwaniu modlitewnym w intencji nowych powołań kapłańskich i za kapłanów. Po mszy św. odprawiane jest nabożeństwo za kapłanów i o nowe powołania kapłańskie i zakonne. W pozostałe czwartki miesiąca odmawiana jest nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy. W każdy pierwszy piątek miesiąca wierni mogą adorować Najświętszy Sakrament do godz. 21:00. W 2014 roku zawiązała się przy naszej Misji drużyna piłkarska. Jej członkowie spotykają się w każdą środę w godzinach wieczornych na treningach, biorą również udział w turniejach piłkarskich w Polsce i Niemczech. Pierwszy wspólny wyjazd młodzieży naszej Misji wraz z ks. Łukaszem w polskie Tatry – 01-07.12.2014. Pierwsze rekolekcje adwentowe w PMK Düsseldorf – 13-17.12.2014. Wierni mają możliwość uczestniczenia w tygodniu w rekolekcjach adwentowych i wielkopostnych w dwóch ośrodkach: w Neuss o godz. 18:00 w kościele St. Pius X oraz w Düsseldorfie o godz, 10:00 i 19:30 w kościele St. Maria in den Benden. Pierwszy Rodzinny Festyn z okazji odpustu parafialnego – 03.05.2015. W roku 2015 powołano Diakonię Muzyczną która animuje pierwszopiątkowe adoracje NS. Udział młodych z naszej Misji wraz z ks. Łukaszem i s. Kingą w Światowych Dniach Młodzieży w Krakowie – 19.07-01.08. 2016.
W ramach misji organizowane są regularnie pielgrzymki do Banneux dla dzieci pierwszokomunijnych oraz w październiku dla dorosłych, wyjazdy do sanktuariów Maryjnych w Europie jak i poza jej granicami. W okresie adwentu, w każdą sobotę odprawiane są roraty, natomiast w styczniu dzieci uczestniczące w katechezie wystawiają jasełka. W okresie wielkiego postu wierni uczestniczą w nabożeństwach pasyjnych (droga krzyżowa, gorzkie żale). Od 2016 roku dzieci uczęszczające na katechezę mają możliwość uczestniczenia w drodze krzyżowej o godz. 17:15 w kościele St. Maria in den Benden.